معاینه فنی خودرو؛ راهنمای قدم‌به‌قدم شما

0 685 زمان تقریبی مطالعه 8 دقیقه

رانندگی با خودرو شرایطی لازم دارد که یکی از این شرایط داشتن معاینه فنی خودرو است. داشتن معاینه فنی برای خودرو جزئیاتی دارد که همه دارندگان خودرو باید از این جزئیات مطلع باشند. معاینه فنی خودرو جهت چک و بررسی سلامت و ایمنی خودرو و اجزای خودرو است. در فرایند معاینه فنی خودروها همه اجزا و قطعات خودروها مورد بررسی قرار گرفته و در صورت نبود مشکلی اجازه عبور و مرور خودروها توسط مراکز معاینه فنی خودرو صادر می‌شود و اگر خودرویی حتی در یک بخش دچار مشکل باشد، اجازه عبور و مرور دریافت نخواهد کرد. ما در این مقاله از مجله رینگو می‌خواهیم در مورد چیستی معاینه فنی خودرو، شرایط، مراحل، هزینه و هرآنچه باید دراین‌رابطه بدانید صحبت کنیم. اگر شما نیز می‌خواهید همه جزئیات درباره معاینه فنی را بدانید تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.

آشنایی با معاینه فنی خودرو

پروسه‌ای که در آن‌همه اجزاء و سیستم‌های خودرو مورد چک و بررسی قرار می‌گیرد، معاینه فنی نام دارد. معاینه فنی اصولاً در مراکز تخصصی مجاز انجام می‌شود که دارای شرایط و مراحل مختلفی است. در پروسه معاینه فنی وضعیت ظاهری خودرو، وضعیت سیستم فرمان، سیستم ترمز، شاسی، کمک‌فنرها، ایمنی، چراغ‌ها و میزان آلایندگی و دود خروجی از اگزوز و مجموعاً قطعات مختلف خودرو چک شده و سلامت آن‌ها بررسی می‌شود. پس از بررسی و چک سلامت فنی و ظاهری خودرو در صورت نبود مشکلی در یکی از نقاط خودرو، گواهینامه‌ای یک‌ساله تحت عنوان گواهینامه معاینه فنی خودرو برای خودرو صادر می‌شود.

معاینه فنی خودروها حتماً باید در یکی از مراکز تخصصی مجاز صورت بگیرد. این پروسه به‌صورت مرحله‌به‌مرحله در این مراکز انجام می‌شود و بخش‌های مختلف خودروها از نظر سلامت فنی، ظاهری، ایمنی و آلایندگی بررسی می‌شوند و در صورت نبود هیچ‌گونه مشکلی در بخش‌های مختلف خودرو، گواهینامه معاینه فنی برای خودروها توسط این مراکز مجاز صادر می‌شود که بدون وجود این گواهینامه، خودروها مجاز به تردد در معابر شهری و جاده‌های بین‌شهری نیستند. البته ثبت‌نام، بررسی و صدور معاینه فنی برای خودروها دارای شرایط و مراحلی است که در ادامه این مقاله توضیح داده خواهد شد.

بر اساس قوانین راهنمایی‌ورانندگی، خودروهایی که چهار سال از تاریخ تولید آن‌ها گذشته باشد، ملزم به بررسی و دریافت معاینه فنی هستند. هر خودرویی که چهار سال از تولید آن گذشته است باید هرسال به مراکز تخصصی مجاز معاینه فنی مراجعه کرده و گواهینامه معاینه فنی دریافت کند. مزیت این کار این است که از آلودگی هوا جلوگیری شده و میزان تصادفات و سوانح کاهش می‌یابد. بر اساس آمارها حدود ۳۰ درصد از تصادفات و سوانح خودروها ناشی از عدم سلامت فنی خودروها است. همچنین آلودگی هوای کلان‌شهرها خصوصاً شهر تهران ناشی از عدم سلامت خودروها، عدم تنظیم موتور خودروها و عدم سلامت تنظیم موتور خودروها است که اگر معاینه فنی خودروها جدی گرفته شود، این مشکل برطرف خواهد شد.

برای دریافت معاینه فنی خودرو چه مدارکی لازم است؟

برای دریافت گواهینامه معاینه فنی حتماً لازم است دارندگان خودرو مدارکی را همراه خود داشته باشند. مدارکی که دارندگان خودرو هنگام مراجعه به مراکز تخصصی مجاز معاینه فنی باید همراه خود داشته باشند، عبارت‌اند از: اصل سند خودرو یا اصل کارت خودرو، فرم تکمیل شده تشخیص عیوب ظاهری خودرو و کارت بانکی برای پرداخت هزینه‌های گواهینامه معاینه فنی خودرو.

چگونگی نوبت‌دهی برای بررسی و دریافت گواهینامه معاینه فنی خودرو

پروسه بررسی و دریافت گواهینامه معاینه فنی خودرو در سال‌های پیش این‌گونه بود که باید دارندگان خودروها ساعات طولانی پشت درهای مراکز تخصصی مجاز بررسی و دریافت گواهینامه معاینه فنی در صف انتظار می‌ماندند که موجب هدررفت زمان زیادی می‌شد. اما امروزه با توجه بالارفتن تعداد خودروها خصوصاً در کلان‌شهرها و شهرهای بزرگ و خصوصاً در دو سال اخیر که پاندمی کرونا همه‌گیر شده است، امکان و شرایط ثبت‌نام و دریافت نوبت در شهرهای بزرگ برای مراجعه به مراکز تخصصی معاینه به‌صورت آنلاین فراهم شده است. هرکدام از کلان‌شهرها و شرایط بزرگ سامانه اینترنتی مختص به خود را دارند که دارندگان خودرو با مراجعه به این سامانه‌های آنلاین پس از پرکردن فرم ثبت‌نام، نوبت مراجعه به مراکز تخصصی مجاز معاینه فنی را دریافت می‌کنند. پیشنهاد ما این است که زمان‌های خلوت را برای مراجعه به این مراکز انتخاب کنید.

برای دریافت گواهینامه معاینه فنی خودرو چه مراحلی باید طی شود؟

این طبیعی است که دارندگان خودروهایی که چهار سال از تولید خودروی‌شان گذشته است، هرسال در موعد مشخصی به یکی از مراکز تخصصی مجاز معاینه فنی خودرو مراجعه کنند تا خودروی آن‌ها به لحاظ فنی و ظاهری بررسی شده و در صورت نداشتن مشکلی، گواهینامه معاینه فنی برای خودروی خود دریافت کنند. بررسی فنی، ظاهری و ایمنی قسمت‌های مختلف خودروها طی مراحل مشخصی انجام می‌شود که این مراحل به ترتیب عبارت‌اند از:

۱. بازدید چشمی خودرو

۲. آزمایش آلایندگی خودرو

۳. بازدید کمک‌فنرهای خودرو

۴. تست سیستم ترمز خودرو

۵. چک و بررسی سیستم تعلیق خودرو

۶. آزمایش سلامت چراغ‌های عقب، جلو، راهنما و چراغ‌خطرهای خودرو

۷. تست تنظیم چرخ خودرو

۸. تست باک و مخزن گاز طبیعی (در صورت گازسوز بودن) خودرو

در ادامه به تشریح مبسوط هریک از این مراحل خواهیم پرداخت.

۱. بازدید چشمی خودرو

همان‌طور که از عنوانش پیداست در این مرحله خودروها صرفاً به شکل چشمی و بدون دستگاه خاصی بازدید می‌شود. قطعات و تجهیزات جانبی خودرو همچون دزدگیر و..، شیشه‌ها، بوق و صدای آن، برف‌پاک‌کن‌ها، راهنما، آینه، چراغ‌ترمزها، بدنه و همه تجهیزات ظاهری خودرو در این مرحله به‌صورت چشمی بازدید و چک می‌شوند.

۲. آزمایش آلایندگی خودرو

گازهای خروجی سیستم احتراق و خروجی اگزوز خودروها در این مرحله به‌وسیله دستگاه مخصوص چک می‌شود که نباید میزان گازهای سمی خروجی از خودرو همچون دی‌اکسیدکربن و منو اکسید کربن از حد مجاز خود بیشتر باشند.

۳. بازدید کمک‌فنرهای خودرو

کمک‌فنرهای خودروها را می‌توان از مهم‌ترین بخش‌های خودروها دانست. وجود مشکل در کمک‌فنرهای خودرو موجب اخلال در هندلینگ خودرو و احتمالاً چپ کردن خودرو در پیچ‌های جاده‌ای تند می‌شود. این قطعه با دستگاه مخصوصی تست می‌شود که فقط در صورت عدم اشکال در سیستمش گواهینامه معاینه فنی خودرو صادر می‌شود.

۴. تست سیستم ترمز خودرو

بدیهی است که سیستم ترمز خودروها از مهم‌ترین بخش‌های آنها است. در این مرحله سیستم ترمز خودروها از جهت لنت ترمز مناسب، روغن ترمز استاندارد و دیسک‌ها بررسی می‌شوند و در صورت نبود ایرادی نمره این مرحله را نیز دریافت می‌کنند.

۵. چک و بررسی سیستم تعلیق خودرو

با اعمال فشار بر خودرو در این مرحله سیستم تعلیق آن را مورد بررسی قرار می‌دهند. این بخش بر سواری و هندلینگ خودرو تأثیر زیادی دارد. ازآنجاکه سیستم تعلیق خودرو ارتباط مستقیمی با ایمنی خودرو دارد، به طور دقیق چک و بررسی می‌شود و در صورت داشتان شرایط لازم، خودرو امتیاز این مرحله را دریافت می‌کند.

۶. آزمایش سلامت چراغ‌های عقب، جلو، راهنما و چراغ‌خطرهای خودرو

در این مرحله درست بودن زاویه عمودی نور چراغ‌های جلو برای جلوگیری از ایجاد اخلال در دید رانندگان خودروهایی که از روبرو می‌آیند، چک می‌شود. سلامت چراغ‌های عقب و فلاشرها و چراغ‌های راهنما نیز باید تأیید شود تا خودرو نمره این مرحله را کسب نماید.

۷. تست تنظیم چرخ خودرو

خوب است بدانید که تنظیم بودن چرخ‌های خودرو بسیار خطرناک است که باعث ایجاد انحراف در مسیر حرکت خودرو شده و سوانح و تصادفات را به بار می‌آورد. معمولاً عدم تنظیم چرخ‌های خودروها در سرعت بالای خودرو خود را نشان می‌دهد که امکان بروز تصادف و حادثه در این حالت بیشتر است. در تست تنظیم چرخ‌های خودرو، فرمان آن را در یک مسافت یک کیلومتری صاف و مسطح رها می‌کنند تا ببینند چرخ‌های خودرو چه میزان از مسیر اصلی منحرف می‌شوند. اگر این انحراف کمتر از ۷ متر بود، خودرو امتیاز این مرحله را می‌گیرد و اگر بیشتر بود از این مرحله رد می‌شود.

۸. تست باک و مخزن گاز طبیعی (در صورت گازسوز بودن) خودرو

در این مرحله نیز باک خودرو مورد بررسی قرار می‌گیرد. باک خودرو چون حامل سوخت است و کمترین مشکلی موجب اتفاقاتی همچون حریق می‌شود، بسیار مهم است و باید از سلامت آن اطمینان حاصل کرد. مخزن گاز طبیعی خودروهای دوگانه‌سوز نیز شامل همین قاعده می‌شود. دانستن این نکته مهم است که مخزن‌های گاز طبیعی که عمرشان از ۶ سال بیشتر باشد باید آزمون هیدرواستاتیک را طی کنند.

مواردی که می‌توانند باعث ردشدن خودروها در تست معاینه فنی شود

اگر خودروها در مراحل هشت‌گانه بالا تأیید شوند می‌توانند موفق به دریافت گواهینامه یک‌ساله معاینه فنی خودرو می‌شوند. درصورتی‌که در یک یا چند مرحله بالا تأیید نشوند، دارندگان خودرو مهلتی دوهفته‌ای خواهند داشت نقص یا نواقص خودروی خود را برطرف نموده و دوباره به مرکز معاینه فنی مراجعه کنند تا در صورت تأیید گواهینامه معاینه فنی خودرو را دریافت کنند. اما مواردی که می‌توانند باعث ردشدن خودروها در تست معاینه فنی خودرو شوند عبارت‌اند از:

۱. داشتن میزان آلایندگی بیش از حد مجاز

۲. مشکل‌دار بودن سیستم ترمز خودرو

۳. وجود ایراد در سیستم تعلیق خودرو

۴. ضعف در کمک‌فنرهای خودرو

۵. عدم تنظیم و بالانس چرخ‌های خودرو

۶. داشتن ایرادات ظاهری خودرو همچون ترک داشتن شیشه‌ها، ایراد در چرغ خطرها و…

هزینه معاینه فنی خودروها

هزینه اخذ گواهینامه معاینه فنی خودروها بسته به نوع خودروها متفاوت است. این هزینه برای خودروهای مختلف به شرح زیر است:

برای خودروهای معمولی و سبک در اولین مراجعه: ۴۷ هزار تومان

برای خودروهای معمولی و سبک در مراجعه دوم: ۱۰ هزار تومان

برای خودروهای سنگین در مراجعه اول: ۷۲ هزار تومان

برای خودروهای سنگین در مراجعه دوم: ۱۲ هزار تومان

برای موتورسیکلت‌ها در مراجعه اول: ۱۲ هزار تومان

برای موتورسیکلت‌ها در مراجعه دوم: ۲ هزار تومان

جریمه خودروهای فاقد گواهینامه معاینه فنی خودرو

پلیس راهنمایی‌ورانندگی در نظر دارد داشتن گواهینامه معاینه فنی برای خودروها را اجباری کرده و از تردد خودروهای فاقد گواهینامه معاینه فنی خودرو در معابر شهری و جاده‌های برون‌شهری جلوگیری کند. بر اساس قوانین جدید، هر خودرویی که گواهینامه معاینه فنی خودرو نداشته باشد، برای هر روز تردد در معابر ملزم به پرداخت ۵۰ هزار تومان جریمه خواهد بود.

چگونگی بفهمیم یک خودرو دارای گواهینامه معاینه فنی است یا نه؟

برای استعلام اینکه یک خودرو دارای گواهینامه معاینه فنی خودرو است یا نه می‌توانید به سامانه اینترنتی سیمفا symfa.ir مراجعه کنید. همچنین می‌توانید با واردکردن کد دستوری *2028# و ارسال عدد ۹ و یا ارسال عدد یک به شماره ۲۰۰۸ با تلفن همراه، اقدام به گرفتن استعلام گواهینامه معاینه فنی خودرو نمایید.

کلام آخر

در این مقاله از مجله رینگو به این موضوع پرداختیم که معاینه فنی خودرو چیست؟ در ادامه شرایط اخذ این گواهینامه و مراحل مربوط به آن را بررسی کردیم. همچنین به هزینه معاینه فنی انواع خودروها پرداختیم و میزان جریمه خودروهای فاقد گواهینامه معاینه فنی خودرو را بررسی کردیم. در آخر نیز به این موضوع پرداختیم که چگونه بفهمیم یک خودرو دارای گواهینامه معاینه فنی خودرو است یا نه؟ امیدواریم از این مقاله نهایت استفاده را برده باشید.