جا به جایی لاستیک خودرو باید به‌صورت منظم و معمولاً پس از پیمودن ۸۰۰۰ الی ۱۲۰۰۰ کیلومتر انجام شود. برای این جا به جایی دلایل مهمی وجود دارد. در این مقاله از مجله رینگو درباره این‌که بهتر است لاستیک‌های جدید یا سالم‌تر را در جلو یا عقب خودرو قرار دهید و دلایل جا به جایی لاستیک و نقش آن‌ها در ایمنی خودرو صحبت می‌کنیم.
چرا باید لاستیک خودرو را جا به جا کنیم؟
یک مثال جالب! آیا می‌دانستید هر قدمی که برمی‌دارید، نیرویی چندبرابر وزنتان به پاهایتان وارد می‌شود؟ بر اساس نظریه پزشکان این نیرو به‌صورت یکسان بر روی تمام پا وارد نمی‌شود. بر اساس مطالعات پزشکی، شما چه لاغر باشید و چه چاق، موقع راه رفتن فشار روی قسمتی از پا وارد می‌شود که مانند یک ضربه‌گیر وزن شما را تحمل می‌کند تا به استخوان آسیب نرسد.
براین‌اساس مهندسان مکانیک در مورد لاستیک خودرو چنین نظریه‌ای دارند و طی یک مطالعه صنعتی ترکیب باد و لاستیک خودرو را به استخوان و گوشت پاشنه پا تشبیه کرده‌اند. به‌این‌ترتیب یعنی لاستیکها ۵ درصد وزن خودرو و فشار باد درون لاستیکها ۹۵درصد وزن خودرو را تحمل می‌کنند.
کارشناسان فنی خودرو برطبق این مثال از لاستیک به‌عنوان پاشنه آشیل خودرو یاد می‌کنند. پس همان‌طور که به‌سلامتی پاهای خود اهمیت می‌دهید، ایمن بودن خودرو و نگهداری از لاستیک خودرو را نیز در اولویت قرار دهید.
با جا به جایی لاستیک در درجه اول ایمنی خودرو بیشتر می‌شود و با مراقبت صحیح عمر لاستیک خودرو را افزایش می‌دهید و هزینه‌های جانبی خودرو کمتر می‌شود.
در مجله رینگو بخوانید : هنگام ترکیدن لاستیک چه کنیم؟
دلایل جا به جایی لاستیکها
در این قسمت ابتدا توضیح مختصری درباره محورهای محرک خودروها می‌دهیم و سپس دلایل جا به جایی لاستیکها را باهم بررسی می‌کنیم که این موضوع را بهتر درک کنید.
خودروهایی که در بازار وجود دارند، بر اساس محورهای محرک متفاوتی تولید شده‌اند و به دودسته خودروهای دیفرانسیل جلو و دیفرانسیل عقب تقسیم می‌شوند. شاید برایتان سال پیش بیاید که به چه معناست؟
در خودروهای دیفرانسیل جلو مجموعه محرک خودرو که شامل جعبه‌دنده، دیفرانسیل و چرخ‌های محرک است، کاملاً در بخش جلوی خودرو قرار دارد. اما در خودروهای دیفرانسیل عقب که موتور آن‌ها در جلوی خودرو قرار دارد، نیروی موتور به‌واسطه محور انتقال نیرو (میل‌گاردان) به چرخ‌های عقب منتقل می‌شود. میل‌گاردان یک میله فولادی است که نیروی موتور را از طریق گیربکس به دیفرانسیل منتقل می‌کند. در حال حاضر اغلب خودروهایی که در بازار وجود دارد، دیفرانسیل جلو است.
حالا برویم سراغ دلایل جا به جایی لاستیکها! به هنگام رانندگی نحوه عملکرد تایرهای جلو و عقب خودرو متفاوت است. مثلاً در مورد خودروهای دیفرانسیل جلو بیش‌ترین فشار بر روی لاستیک‌های جلو خودرو است. این فشار در هنگام پارک دوبل، عبور از پیچ‌ها و چرخش فرمان بیشتر می‌شود.
حتی به هنگام ترمز گرفتن اصطکاک لاستیک‌های جلو با آسفالت بیشتر است. این اصطکاک سبب بالارفتن دمای لاستیک می‌شود و زودتر دچار ساییدگی می‌شوند و آج‌های آن‌ها از بین می‌رود. در این خودروها فشار زیادی بر چرخ‌های عقب خودرو وارد نمی‌شود، اما همه این مواردی که بیان کردیم، باعث ساییدگی تایرهای جلو خودرو و یا یک سمت خودرو می‌شود، این ساییدگی یک‌طرفه باعث کشیده شدن خودرو به یک سمت می‌شود و تعادل خودرو را برهم می‌زند. تنها راه جلوگیری از ایجاد این مشکل جابه‌جایی لاستیکها و یا در صورت نیاز تعویض تایرهای خودرو است.
نحوه صحیح جا به جایی لاستیک
الگوی جا به جایی و نحوه صحیح جا به جایی لاستیک‌های خودرو در خودروهای دیفرانسیل عقب و جلو متفاوت خواهد بود.
باتوجه‌به این‌که لاستیک‌های جلو خودرو زودتر از لاستیک‌های عقب خودرو استهلاک پیدا می‌کنند، جا به جایی لاستیک‌های جلو با یکدیگر و لاستیک‌های عقب با یکدیگر تأثیر آن‌چنانی در کاهش استهلاک خودرو ندارد و تعویض لاستیک‌های یک محور با یکدیگر صحیحی نیست. چون آج‌های لاستیک خودرو پس از مدتی ساییده می‌شوند و در شکل آن‌ها تغییر ایجاد می‌شود.
خودروهایی مانند کرایسلر که رینگ عقب و جلوی آن‌ها از نظر سایز متفاوت است، تایرهای چپ و راستی یک محور باهم جا به جا می‌شوند.
خیلی از ساییدگی‌های تایرهای خودرو مربوط به سیستم تعلیق و بالانس خودرو است. در این شرایط توصیه می‌شود که تایرهای سمت راست خودرو در همان سمت و تایرهای سمت چپ نیز در همان سمت بماند.
چگونه تایر خودرو را جا به جا کنیم؟
خودرو را در یک سطح صاف و بدون شیب پارک کنید. سپس ترمز دستی را بکشید و خودرو را در حالت دنده قرار دهید. اگر خودروی شما گیربکس اتوماتیک دارد، آن را در حالت p قرار دهید. برای جلوگیری از حرکت خودرو مانع‌هایی مانند: سنگ در جلو یا پشت چرخ‌های خودرو قرار دهید. البته دقت کنید که این موانع را در جلو یا پشت تایری که می‌خواهید آن را باز کنید قرار ندهید.
قبل از بلندکردن خودرو با جک پیچ‌های تایرهای خودرو را شل کنید، تا وقتی با جک خودرو بالا قرار می‌گیرد برای بازکردن پیچ‌ها به مشکل نخورید. برای بلندکردن خودرو از جکی که شرکت خودروسازی برای اتومبیل شما قرار داده است استفاده کنید.
فاصله‌ای حدود چهل سانتی‌متر پشت چرخ‌های خودرو محل مناسبی برای قراردادن جک است. پس از بلندکردن خودرو توسط جک، خرک‌هایی را در زیر خودرو قرار دهید و جک‌ها را بردارید تا آسیب نبیند.
سپس تایرها را به حالتی که در بالا توضیح دادیم، جا به جا کنید و سپس پیچ‌های خودرو را به حالت شل ببندید و بعد از این‌که چرخ‌ها روی زمین قرار گرفتند، آن‌ها را سفت کنید. برای سفت کردن پیچ‌های چرخ و ایمن بودن آن بهتر است، آن‌ها را به حالت ضربدری سفت کنید.
چند وقت یک‌بار باید لاستیکها را جا به جا کنیم؟
معمولاً توصیه می‌شود، پس از پیمودن مسافتی بر حدود ۸۰۰۰ کیلومتر و یا ۵۰۰۰ کیلومتر لاستیکها را جا به جا کنید. البته در دفترچه راهنمای خودرو شرکت‌های سازنده خودرو عدد پیشنهادی برای جا به جایی لاستیک دارند که بهتر است برطبق آن عمل کنید. وقتی به طور منظم جا به جایی لاستیک خودرو را انجام دهید، می‌توانید وضعیت لاستیک‌های خودرو را از نظر فشار باد و یا وضعیت آج‌های آن بررسی کنید و یا اگر چرخ‌ها نیاز به بالانس دارد، آن را انجام دهید.
در مجله رینگو بخوانید : هرآنچه باید درباره‌ی خرید و قیمت لاستیک دانلوپ بدانید
هزینه جا به جا کردن لاستیکها چقدر است؟
هزینه جا به کردن لاستیک خودرو در مقایسه با هزینه خرید لاستیک جدید کمتر است و یک سرمایه‌گذاری است، تا دیر‌تر هزینه‌ای بابت تعویض لاستیک خودرو پرداخت کنید.
نگهداری لاستیک خودرو
متأسفانه خیلی از افراد توجهی به نگهداری از لاستیک‌های خودرو ندارند و مدام آن را پشت‌گوش می‌اندازند. در صورتی نگهداری لاستیک خودرو نقش مهمی در ایمنی خودرو دارد و با چک کردن منظم و رعایت نکاتی از اتفاقات ناگوار می‌توانید جلوگیری کنید که در ادامه آن‌ها را باهم مرور می‌کنیم:
بررسی فشار باد تایر
لاستیک‌های کم باد گرما و فشار زیادی ایجاد می‌کنند و عملکرد خودرو به‌شدت کاهش می‌دهند.
توصیه می‌کنیم : میزان باد لاستیک خودرو و همه نکات ایمنی که باید بدانید را مطالعه کنید، تا در صورت مشکل در این زمینه اطلاعات بیشتری داشته باشید.
والف را چک کنید!
والف‌ها از نفوذ رطوبت و گردوخاک به داخل لاستیک خودرو جلوگیری می‌کنند. معمولاً عمر والف‌ها پس از مدتی تمام می‌شود و توصیه می‌شود به هنگام تعویض لاستیک خودرو از تعمیرگاه بخواهید تا هنگام نصب لاستیک والف‌ها را نیز عوض کند.
توجه به آج لاستیک
آج‌های لاستیک به‌مرورزمان دچار ساییدگی می‌شوند. اگر آج لاستیکها از بین رود و در هنگام بارندگی لاستیک‌های خودرو نتواند اصطکاک لازم را با سطح جاده داشته باشد و ممکن است دچار لغزش شود.
جا به جایی لاستیک خودرو
برای افزایش عمر لاستیک خودرو حتماً تایرهای خودرو باهم جا به جا کنید، تا چرخ‌ها به یک میزان دچار استهلاک شود.
چک کردن تایر زاپاس!
وقتی تایر زاپاس برای مدتی بدون استفاده باشد، کم باد می‌شود. همیشه به هنگام چک کردن چرخ‌های دیگر خودرو تایر زاپاس را نیز برای سرویس به تعمیرگاه بدهید، تا در صورت نیاز به استفاده سالم باشد.
پله کردن لاستیکها
اگر در شکل ظاهری لاستیکها متوجه سطوح ساییدگی به‌صورت نامسطح و با اصطلاح پله کردن شدید. چرخ‌های خودرو باید مجدد باید توسط متخصص این کار تنظیم شود و اگر هم این وضعیت شدید بود، برای تعویض لاستیک خودرو اقدام کنید. پله کردن لاستیک معمولاً در اثر ترمز کردن و یا کمک‌فنر نامناسب به وجود می‌آید.
بررسی پیچ‌ها چرخ خودرو
اگر در بین رینگ‌های خودرو روانکاری برای پیچ‌ها انجام نشود. پیچ‌ها دچار خوردگی می‌شوند. هنگامی‌که لاستیک خودرو را تعویض می‌کنید، حتماً از یک روان‌کننده استفاده کنید و پیچ‌های خودرو با برس سیمی تمیز کنید. این کار از ساییدگی پیچ‌ها جلوگیری می‌کند و سبب شل شدن آن‌ها به هنگام رانندگی نمی‌شود.
میزان کردن فرمان خودرو
اگر خودرو به یک سمت کشیده می‌شود و یا فرمان خودرو بیشتر از حد طبیعی سفت است، آن را به یک کارشناس مکانیک نشان دهید تا عیب آن را پیدا کند و مشکل را برطرف کند.
تایرهای جدید بهتر است روی کدام محور نصب شوند؟
برخلاف گذشته که همه کارشناسان مکانیک عقیده داشتند که وقتی لاستیک جدید خریداری می‌کنید، برای تعویض لاستیک خودرو اولویت با چرخ‌های جلو است تا اگر لاستیک دچار ترکیدن شد، بتوانید با کمک فرمان جلو به‌راحتی آن را کنترل کنید و خودرو متوقف شود. اما در حال حاضر در منابع به زبان انگلیسی نوشته شده است که بر روی محور عقب خودرو لاستیک جدید را نصب کنید.
در واقع با گذشت زمان و تجهیزات جدید در خودروها مانند فرمان‌های هیدرولیکی و برقی، در صورت ترکیدن لاستیک جلو، کنترل خودرو راحت‌تر است. اما در صورت به‌روز این اتفاق در محور عقب، خودرو زودتر تعادل خود را دست می‌دهد و از سمت عقب خودرو منحرف می‌شود. به همین دلیل است که کمپانی‌های سازنده ماشین و لاستیک پیشنهاد می‌کنند که تایرهای جدید را در محور عقب خودرو نصب کنید.
برای جا به جایی و تعویض لاستیک به کجا مراجعه کنیم؟
در مقاله روش جا به جایی لاستیک در منزل را توضیح دادیم. این انتخاب شما است که برای جا به جایی لاستیک به آپاراتی بروید و یا خودتان آن را انجام دهید. اما توصیه می‌کنیم برای تعویض لاستیک خودرو و نصب لاستیک جدید و جا به جایی به متخصص این کار مراجعه کنید.
چون کارشناس مکانیک به هنگام چک کردن لاستیک‌های خودرو اگر نیاز به بالانس کردن، تعویض روغن و … باشد، همان موقع آن‌ها را انجام می‌دهد و در وقت شما صرفه‌جویی می‌شود.
جمع‌بندی
تلاش کردیم تا در این مقاله از مجله رینگو به تمام سوالات شما درخصوص جا به جایی لاستیک خودرو پاسخ دهیم و نکات مهم را با یکدیگر مرور کنیم. اگر همچنان جای سوال باقی است و با جواب‌های مدنظرتان نرسیده‌اید، نظرات خود را با ما در میان بگذارید تا متخصصین ما پاسخگوی شما باشند.
