شاید فکر کنید خودرو تازه‌نفس دچار مشکلی نمی‌شود، اما فرقی نمی‌کند چند سال یا چند دهه صاحب یک خودرو باشید، ممکن است در هر دوره‌ای از زمان با تسمه دینام خراب یا شل مواجه شوید. شل بودن تسمه ژنراتور می‌تواند منجر به مشکلات مختلفی شود. نکته اینجاست که چگونه می‌توان فهمید که زمان سفت کردن یا تعویض تسمه دینام رسیده است؟ آیا این مشکل اتفاق رایجی در همه مدل‌های خودرو است؟ در این مطلب از رینگو قرار است با شما درباره علائم تسمه دینام خراب و شرایط تعویض آن صحبت کنیم. همراه ما باشید.
تسمه دینام
اجازه دهیم قبل از اینکه بخواهیم درباره علائم تسمه دینام خراب صحبت کنیم، از خود دینام حرف بزنیم. در خودرو همه چیز از دینام شروع می‌شود. بدون دینام، باتری نمی‌تواند تمام این اجزا را روشن کند، زیرا قدرت کافی نخواهد داشت. درنتیجه، ماشین به‌درستی کار نخواهد کرد. تمام هدف دینام این است که برق را در بخش‌های مختلف خودرو حفظ کند و همچنین انرژی باطری را افزایش دهد تا همه قطعات خودرو بتوانند روشن شوند. البته دینام این کار را با استفاده از تسمه چرخشی یا همان تسمه دینام انجام می‌دهد. فرآیند شارژ باتری یا عبور شارژ الکتریکی در سراسر خودرو توسط این تسمه چرخان اتفاق می‌افتد. تسمه دور یک قرقره‌ای که به میل‌لنگ متصل شده است می‌پیچد. هنگامی که خودرو روشن است و میل‌لنگ حرکت می‌کند، تسمه می‌چرخد تا دینام و باتری را شارژ کند. شارژ دینام در نهایت به تغذیه سیستم AC، فرمان برق، پمپ آب و همچنین قطعات الکترونیکی در داشبورد و موارد دیگر کمک می‌کند.
محل تسمه دینام
تسمه دینام در جلوی موتور قرار دارد. البته این موقعیت برای همه خودروها یکسان نیست و در بسیاری از مدل‌های خودرو می‌توان موتور را به پهلو نصب کرد. پیداکردن تسمه دینام در اکثر مدل‌های خودرو بسیار آسان است، اما به دنبال تسمه‌ای باشید که دور چرخ‌های مختلف می‌چرخد. در برخی از مدل‌های خودرو، تسمه می‌تواند بسیار پایین‌تر و در قسمت موتور و نزدیک به بدنه خودرو قرار گیرد و به‌راحتی نمی‌توان آن را از بالا دید. در این صورت ممکن است مجبور شوید خودرو را به مکانیکی ببرید تا ماشین را بلند کرده و زیر آن را چک کنید.
در مجله رینگو بخوانید : هنگام بالا رفتن آمپر آب چیکار کنیم؟ | بررسی دلایل جوش آوردن خودرو
خراب‌شدن تسمه دینام
بدون تسمه، سیستم الکتریکی خودرو به‌درستی کار نمی‌کند؛ حتی روشن‌کردن خودرو نیز سخت یا غیرممکن خواهد بود. این تسمه اغلب به‌عنوان یک تسمه مارپیچ توصیف می‌شود و در حالت استاندارد بین ۴۰۰۰۰ تا ۸۰۰۰۰ کیلومتر یا حدود پنج سال در یک ماشین دوام می‌آورد بعدازاین مدت باید تعویض شود. با پایان رسیدن عمر مفید تسمه دینام، امکان ترک خوردن، شل شدن، فرسوده شدن، شکافته شده یا حتی شکستن آن وجود دارد و باعث می‌شود دینام خودرو هم آسیب ببیند. خراب‌شدن دینام چه مربوط به فرسودگی باشد و چه اصطکاک و حرارتی که این تسمه در معرض آن قرار دارد، عامل اصلی محسوب شود، ممکن است علائم متعددی باعث شود متوجه مشکلات و خرابی‌های تسمه دینام شوید. در ادامه رایج‌ترین و مهم‌ترین علائم تسمه دینام خراب را به شما می‌گوییم:
روشن شدن چراغ هشدار
شایع‌ترین علائم تسمه دینام خراب روشن شدن چراغ هشدار باتری روی داشبورد شماست. معمولاً هنگامی که موتور سرد است، می‌توانید صدای جیرجیر تسمه را بشنوید. اگر چراغ‌های جلو شما سوسو می‌زند یا فرمان سنگین است، احتمال شل بودن تسمه وجود دارد. تسمه دینام نه‌تنها دینام بلکه بسیاری از قطعات دیگر در محفظه موتور را کنترل و مدیریت می‌کند؛ بنابراین شل شدن تسمه می‌تواند روی عملکرد بخش‌های زیادی از خودرو تأثیر داشته باشد.
روشن شدن چراغ باتری
ازآنجایی‌که دینام انرژی لازم برای کار باتری خودرو را فراهم می‌کند، شل شدن دینام روی عملکرد باتری هم تأثیر خواهد گذاشت. در اکثر مدل‌های خودرو چراغ هشدار باتری وجود دارد که در صورت بروز مشکل در سیستم روشن می‌شود. وقتی تسمه دینام شل باشد دینام با سرعت مطلوب خود نمی‌چرخد و این می‌تواند باعث افت ولتاژ شارژ شود و در نتیجه چراغ هشدار را روشن کند.
گرم‌شدن بیش از حد موتور
تسمه به دینام کمک می‌کند تا جریان الکتریکی ایجاد کند و به بخش‌هایی از خودرو که خنک می‌شوند، نیرو دهد. هنگامی که تسمه به‌درستی کار نمی‌کند، دینام از کار می‌افتد و پمپ آبی که موتور را خنک می‌کند، کار خود را انجام نمی‌دهد. در نهایت، ممکن است با گرم‌شدن بیش از حد موتور مواجه شوید. در چنین شرایطی متوجه خواهید شد که موتور چطور گرم می‌شود و حتی دود از قسمت موتور خودرو بیرون می‌آید.
بوی سوختگی
هنگامی که سیم‌های داخلی خودرو یا دینام به دلیل اتصال کوتاه یا جریان ناسازگار شروع به فرسودگی می‌کنند، بوی بد سوختگی استشمام می‌شود. مشابه این اتفاق زمانی می‌افتد که تسمه ناهماهنگ یا شکسته شود و شروع به ایجاد اصطکاک نامناسب با سایر قسمت‌های موتور کند. این اتفاق باعث ایجاد بوی سوختن لاستیک می‌شود. اگر متوجه چنین بویی شدید هر چه سریع‌تر برای کنترل و تعویض تسمه دینام اقدام کنید.
سوخت و جرقه‌زنی ناقص
دینام یکی از حیاتی‌ترین بخش‌های خودرو است، نه فقط به این خاطر که چندین قطعه را روشن می‌کند، بلکه به این دلیل که نقش مهمی در سیستم جرقه‌زنی دارد. هنگامی که دینام باتری را شارژ می‌کند، این یکی جریان را به شمع‌ها می‌فرستد تا احتراق اتفاق بیفتد. هنگامی که تسمه به‌خاطر شل شدن یا شکستن کار خود را انجام نمی‌دهد، احتمال زیادی وجود دارد که دینام شارژ را به باتری ارسال نکند. در نتیجه، باتری جریان لازم را برای جرقه در محفظه احتراق گاز ارسال نمی‌کند. این موضوع از علائم تسمه دینام خراب است و باعث می‌شود خودرو کاملاً غیرقابل‌استفاده باشد و نیاز به تعویض فوری تسمه فوری پیدا کند.
سروصدا در ماشین
احتمالاً شنیده‌اید که بسیاری از مدل‌های قدیمی‌تر خودرو هنگام راه‌اندازی صدای بسیار بالایی دارند که با گرم‌تر شدن موتور به‌آرامی این صدا از کم می‌شود. این اتفاق عمدتاً علائم تسمه دینام خراب است. با شل بودن دینام وقتی خودرو سرد است لغزنده‌تر و مرطوب‌تر می‌شود و هنگام لیز خوردن روی دینام صدایی بلند ایجاد می‌کند. اگر هنگام استارت زدن خودرو برای چند ثانیه صدای بلندی شنیدید، قطعاً زمان آن رسیده است که تسمه دینام را بررسی کنید.
فرمان سنگین
همان‌طور که قبلاً در مورد آن صحبت کردیم، تسمه دینام، دینام و چیزهای دیگری مانند پمپ فرمان را تغذیه می‌کند. برخی از مدل‌های خودرو دارای تسمه جداگانه برای دینام و پمپ فرمان هستند اما بیشتر خودروها از یک تسمه استفاده می‌کنند. این به این معنی است که وقتی تسمه دینام شل شود و پمپ فرمان به‌درستی کار نکند، شما به‌عنوان یک راننده متوجه خواهید شد که فرمان سنگین‌تر از حالت همیشگی خود است.
کم‌نور بودن چراغ جلو ماشین
دینام باتری را با ولتاژ ۱۴.۵ ولت شارژ می‌کند. زمانی که باتری ماشین بیکار است، بیشترین ولتاژ در حدود ۱۲ – ۱۲.۵ ولت است. هنگامی که دینام به دلیل لیز خوردن یا شل شدن تسمه دینام به‌درستی کار نمی‌کند، ولتاژ هم‌افزایش و افت ناگهانی را تجربه می‌کند. این تغییرات ولتاژ را بیشتر با نگاه‌کردن به چراغ‌های جلو یا سایر قطعات الکترونیکی تشخیص می‌دهید. ممکن است نور را تاریک‌تر یا روشن‌تر یا حتی نور پالسی شکل ببینید.
ترک یا شکستگی در خود تسمه دینام
یکی از علائم کاربردی دیگر برای تعیین اینکه آیا باید تسمه دینام را تعویض یا سفت کنید، خود دینام است. اگر ترک‌خورده یا خیلی خشک به نظر می‌رسد، قطعاً زمان تعویض تسمه دینام فرارسیده است. هنگام خرید یک تسمه جدید، باید مطمئن شوید و آن را با تسمه قدیمی مقایسه کنید تا مطمئن شوید که طول یکسانی دارید، زیرا بسیاری از مدل‌های خودرو بسته به امکاناتی مانند فرمان برقی، تهویه هوا و غیره می‌توانند طول تسمه‌های مختلفی داشته باشند. همچنین هنگام سفت کردن تسمه دینام جدید، باید مطمئن شوید که آن را خیلی سفت نکنید. این کار باعث کوتاهی تسمه می‌شود.
در مجله رینگو بخوانید : دسته موتور چیست؟ | همه چیز درباره کاربردها و انواع این قطعه
شل شدن تسمه در خودروهای جدید
اکثر مدل‌های جدید خودرو از کشنده خودکار تسمه هم استفاده می‌کنند، بنابراین شل شدن تسمه بسیار غیرمعمول است. بااین‌حال، ممکن است اتفاق بیفتد و علی‌رغم وجود کشنده اتوماتیک تسمه، متوجه شل شدن تسمه شدید، باید از تسمه تعویض شود. این نکته را هم در نظر داشته باشید که هنگام تعویض، از تعویض کشنده هم مطمئن شوید.
جمع‌بندی
درباره دینام، تسمه دینام و علائم تسمه دینام خراب صحبت کردیم. تسمه دینام اغلب بسیار ارزان است، بنابراین اگر می‌دانید خودتان آن را تعویض و سفت کنید، قطعاً در هزینه‌ها صرفه‌جویی خواهید کرد. البته اگر موفق به پیداکردن آن در بدنه خودرو نشدید یا در خودرو از کشنده تسمه اتوماتیک هم استفاده می‌شود، بهتر است به یک تعمیرکار متخصص مراجعه کنید. درهرصورت، هر زمان که متوجه یکی از علائم شدید، این اتفاق را جدی بگیرید و حتماً تسمه دینام خودرو را کنترل کنید. آسیب رسیدن به تسمه دینام و بعد از آن، دینام و موتور می‌تواند خسارت‌های پرهزینه‌تری برای شما داشته باشد.
