انواع موتور خودرو را بشناسید

0 7,499 زمان تقریبی مطالعه 6 دقیقه

موتور خودرو ابزار یا ماشینی است که وظیفه تبدیل انرژی‌های مختلف، مثل بنزینی یا الکتریکی را به انرژی فیزیکی بر عهده دارد. قطعات مختلف خودرو در کنار هم شرایطی به وجود می‌آورند که شما بتوانید خودرو را به حرکت درآورید و مسیرهای مدنظرتان طی کنید. هر موتور خودرو وظایفی دارد که عبارت‌اند از ترکیب هوا و سوخت در محفظه احتراق، ایجاد جرقه برای به حرکت درآوردن سوپاپ‌ها و هل دادن پیستون‌ها، چرخاندن میل‌لنگ و انتقال قدرت به جعبه‌دنده و در نهایت شروع حرکت خودرو. این فرایند تقریباً در تمام موتورها یکسان است و ما باتوجه‌به این مقدمه، در این مقاله از مجله رینگو قصد داریم به بررسی و معرفی انواع موتورهای مختلف بپردازیم. اگر شما نیز می‌خواهید انواع موتور خودرو را بشناسید تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.

بررسی و معرفی انواع موتور خودرو

در واقع تفاوت موتور خودروها به آرایش سیلندرها باز می‌گردد و چینش و نحوه کار آن‌ها تعیین می‌کند که هر موتور چگونه کار کند و چقدر توان و کارایی داشته باشد. این موتورها عبارت‌اند از:

۱. موتورهای درون‌سوز (Internal Combustion Enfine)

این سری از موتورها به موتورهایی گفته می‌شود که احتراق سوخت آ‌ن‌ها در یک پوسته بسته صورت می‌گیرد. در این پوسته بسته ترکیب‌شدن هوا و سوخت باعث افزایش فشار و دما شده و در نتیجه این فشار منجر به حرکت کل سیستم می‌شود. این موتورها معمولاً بر روی خودروهای بنزینی و دیزلی سوار می‌شوند. در واقع تاکنون تمام خودروها از این موتورهای دیزلی استفاده کرده‌اند و به‌تازگی استفاده از موتورهای الکتریکی فرایند جدید بازار شده است.

۲. موتور الکتریکی

همان‌طور که می‌توان از نام آن متوجه شد، سیستم موتور الکتریکی با کمک نیروی برق‌کار می‌کند. وظیفه موتورهای الکتریکی، تبدیل انرژی الکتریکی به انرژی مکانیکی است. تاکنون از این موتورها در ساخت ربات‌های صنعتی، لوازم‌خانگی، کمپرسور و سایر وسیله‌های الکترونیکی استفاده می‌شد. اما امروزه این موتورها بر روی خودروهای برقی سوار می‌شوند و این خودروها به‌جای بهره‌گیری از موتورهای درون‌سوز (بنزینی یا دیزلی)، از موتورهای برقی بهره می‌برند. مزیت این نوع موتورها این است که آلودگی کمتری تولید می‌‌کنند و مضرات کمتری برای محیط‌زیست دارند.

۳. موتور بخار (Steam Engine)

این نوع موتور نیز نوعی دیگر از موتور است که سابقه طولانی‌تری نسبت به سایر موتورها دارد. سیال و روان‌کننده چرخه گرمایی این نوع موتور بخار است. این نوع موتور تقریباً اولین موتوری بودند که اختراع شدند و انقلابی در عرصه صنعت ایجاد کردند. البته نمونه‌های اولیه این موتور شکل ساده‌ای داشتند اما پس از نمونه‌های دیگری به بازار آمدند که در خودروها نیز به کار رفتند. گرچه امروزه به‌کرات از موتورهای درون‌سوز و البته و موتورهای برقی استفاده می‌شود، اما اگر برای خودروها و طراحانشان وزن موتور چندان اهمیتی نداشته باشد و بازدهی بالاتر مدنظر باشد، این نوع موتور می‌تواند انتخاب مناسبی برای خودروها باشد.

بررسی موتورها از دیدگاهی دیگر

در این قسمت موتور خودروها را از منظری دیگر مورد بررسی قرار می‌دهیم.

۱. موتورهای کاربراتوری

اصولاً خودروهایی که سیستم سوخت‌رسانی آن‌ها به طور کاربراتی باشد، آن‌ها را موتورهای بنزین سوز کاربراتوری می‌گویند که مزایا و معایب خاص خود را دارد. مزایای این نوع موتورها عبارت‌اند از: هزینه ساخت تمام شده کمتر نسبت به موتور انژکتوری، راحتی در تعمیر و تعویض قطعات، هزینه کم تعمیرات در صورت خرابی کلی سیستم، قابلیت تعمیر بدون استفاده از لوازم و ابزار پیچیده.

معایب این موتورها عبارت‌اند از: تنظیم بسیار سخت مصرف سوخت و سخت رسیدن به استانداردهای تولیدکننده، احتمال رخ‌دادن خطا در هنگام تنظیم موتور، ازبین‌رفتن تنظیم موتور خودرو بعد از مدتی کارکردن، کارکرد نامناسب خودرو در سرما و گرما، تنظیم بسیار دشوار قسمت جرقه‌زنی در این خودروها.

۲. موتورهای انژکتوری

موتورهای انژکتوری از سیستم سوخت‌رسانی انژکتوری که یکی از حالت‌های تأمین سوخت موتورهای احتراق داخلی است. سوخت در این سیستم به‌وسیله یک پمپ مکانیکی و در برخی از ماشین‌ها برقی، با فشار به لوله‌های سوخت‌رسانی و ریل وارد می‌شود و به‌وسیله انژکتورها که به‌نوعی حالت شیر دارند به پشت سوپاپ‌های هوا وارد می‌شوند. در نهایت این روند منجر به ترکیب سوخت و هوا شده و میزان کافی انرژی را تأمین می‌کند.

مزایای موتورهای انژکتوری:

کاهش مصرف سوخت و اندازه‌گیری دقیق سوخت، کارکرد مناسب و تعمیر کمتر و نیاز بسیار کمتر برای تنظیم سیستم سوخت‌رسانی، توزیع یکنواخت سوخت بین سیلندرها، کاهش خام‌سوزی، کاهش تولید گازهای خطرناک، بازدهی حجمی بالاتر موتور به علت حذف ونتوری، کاهش ارتفاع موتور، عدم نیاز به گرمکن، شتاب گیری مناسب‌تر موتور.

معایب موتورهای انژکتوری:

تخصص بالایی برای تولید و تعمیر قطعات آن لازم است، قطعات این نوع موتور بسیار حساس، دقیق و گران هستند.

۳. موتورهای توربو شارژر

این موتور کمپرسوری است که وظیفه آن فرستادن میزان بیشتری از هوا به درون پوسته احتراق است و این کار در نتیجه موجب سیستم جرقه‌زنی و بهبود فرایند احتراق می‌شود و در آخر افزایش بازدهی موتور می‌شود. اتلاف انرژی در این نوع موتورها بسیار پایین است و شرکت‌های خودروسازی که میزان مصرف سوخت خودرو و بازدهی بالای موتورها مدنظرشان است، معمولاً از این نوع موتور بهره می‌برند.

۴. موتورهای سوپر شارژر

کاربرد اصلی این نوع موتورها استفاده آن‌ها در خودروهای مسابقه‌ای و خودروهایی است که با سرعت بالا حرکت می‌کنند. وظیفه این موتورها افزایش فشار هوای ورودی به میزانی پیش از فشار جو است و انرژی مکانیکی را از طریق میل‌لنگ نیرو و با استفاده از تسمه و زنجیر دریافت می‌کند. این نوع سیستم با واردکردن هوای بیشتری به درون محفظه احتراق، وضعیت تنفس خودرو را بهبود می‌بخشند که این موجب به افزایش شتاب و سرعت می‌شود.

۵. موتورهای دیزلی

این موتورها به‌واسطه استفاده از سوخت‌هایی چون گازوئیل، موتورهای دیزلی نامیده می‌شوند و از آن جایی که سیستم جرقه‌زنی ندارند و برای تولید نیروی بیشتر، نیاز به هوای بسیار بیشتر دارند، معمولاً یک سیستم توربو شارژ را سوار بر خود دارند.

مزایای موتورهای دیزلی:

بازدهی بالاتر و آلایندگی کمتر نسبت به نسخه بنزینی، گشتاور بالا و قدرت بالاتر که آن‌ها را مناسب خودروهای باری و مسافری می‌کند، هزینه‌های سوختی پایین‌‌تر، نگهداری و تعمیرات راحت‌تر.

معایب موتورهای دیزلی:

دور موتور پایین، سروصدای زیاد، مناسب نبودن برای خودروهای سواری.

۶. موتورهای گازسوز و دوگانه‌سوز

خودروهای گازسوز به خودروهایی اطلاق می‌شود که سوخت خود را از گاز تأمین می‌کنند و موتورهای دوگانه‌سوز، موتورهایی هستند که از دو نوع سوخت، مثلاً گاز و بنزین استفاده می‌کنند. سیستم سوخت‌رسانی در این نوع خودروها حالتی یکسان دارد و تنها در جزئیات است که بین آن‌ها تفاوت است که آن هم برای استفاده دو سوخت در کنار هم است.

مزیت موتورهای گازسوز و دوگانه‌سوز:

آلودگی کمتر و سوخت ارزان‌تر نسبت به نسخه‌های بنزینی و دیزلی.

معایب موتورهای گازسوز و دوگانه‌سوز:

خراب‌شدن زودبه‌زود سرسیلندر، هزینه‌های تعمیر و نگهداری بسیار بالا، تعمیرات مداوم، راندمان پایین، مصرف بالا.

۷. موتورهای هیبریدی

ویژگی موتورها این است که برای حرکت کردن از چند منبع جداگانه برای قدرت استفاده می‌کنند. خودروهای هیبریدی معمولاً به خودروهای برقی دوگانه اطلاق می‌شود اما انواع دیگری از این نوع خودرو و سیستم وجود دارد که عبارت‌اند از: سیستم‌های حرکتی دوگانه‌سوز و سیستم احتراق گازسوز. اما چیزی که در این خودروها مشترک است، وجود سیستم الکتریکی است و ترکیب شکل‌گرفته با برق را به طور معمول یک خودروی هیبریدی می‌نامند. تصویری زیر نوعی از موتور هیبریدی است که بر روی خودروی تویوتا پریوس سوار شده است:

کلام آخر

در این مقاله از مجله رینگو تلاش کردیم به بررسی موتورهای مختلف خودرویی و کارکرد آن‌ها بپردازیم. این نوشته مجموعه کاملی از موتورها را از لحاظ کارکرد و مصرف سوخت معرفی کرده است که می‌تواند برای آشنایی و انتخاب نوع خودرو مدنظرشان، راهنمای بسیار مناسبی باشد. البته در کشور ما معمولاً موتورها بیشتر بنزینی و گازسوز یا نهایتاً دوگانه‌سوز و خرید یک خودروی برقی باتوجه‌به قیمت بالای آن‌ها گزینه معقول و در دسترسی به نظر نمی‌رسد. امیدواریم از مطالعه این نوشته نهایت بهره را برده باشید.