راههای بسیاری برای افزایش طول عمر و بهبود عملکرد جعبه‌دنده خودرو شما وجود دارد که در صورت لحاظ‌کردن آنها، شما را از صرف هزینه‌های تعمیر و نگهداری هنگفت باز میدارد. گیربکس یکی از گرانترین قطعات هر خودرو است و به همین دلیل تعمیر یا جایگزینی آن، مستلزم صرف هزینه‌های بسیاری است. با روش‌هایی که در این جا ذکر میشود علاوه بر کاهش هزینه های مرتبط با جعبه‌دنده، میتوانید از ایجاد مشکل برای سایر قسمت‌های خودرو و هزینه‌های سنگینتر سایر قطعات نیز پیشگیری کنید. همان‌طور که بیان شد، در این مقاله از مجله رینگو قصد داریم به بررسی راه‌هایی برای افزایش طول عمر و بهبود عملکرد جعبه‌دنده خودرو بپردازیم. با ما همراه باشید.
گیربکس و ضرورت استفاده از آن چیست؟
جعبه‌دنده وسیل های مکانیکی است که برای افزایش گشتاور خروجی یا تغییر سرعت موتور استفاده می شود. شفت موتور به یک سمت گیربکس متصل شده و از طریق پیکربندی داخلی چرخ‌دنده‌های گیربکس، گشتاور خروجی و سرعت مشخص شده توسط هر دنده را فراهم می کند.
برای حفظ و ثبات سرعت خودرو در تمام شرایط و موقعیت هایی با میزان بار و سرعت مختلف، از سیستمی برای حفظ سرعت موتور استفاده می شود. به‌منظور فعال‌کردن موتور برای حرکت سریع چرخ ها در جاده و همچنین افزایش گشتاور خودرو، وجود یک جعبه‌دنده ضروری است.
پدال‌ها از اصلی‌ترین اجزا و سیستم ماشین هستند که حرکت و توقف ماشین توسط آنها کنترل میشود و به طور طبیعی مثل قطعات دیگر دچار خرابی و ایرادهایی می‌شوند، تشخیص دادن ایرادها و تعمیر به‌موقع آنها میتواند کمک بزرگی به حفظ سلامتی سرنشینان و بهبود کیفیت رانندگی کند. پیشنهاد می‌کنیم برای آشنایی کامل با این جزء اصلی خودرو و شرایط استفاده و ایرادهای آن، میتوانید مقاله انواع پدال خودرو، شرایط استفاده و ایرادهای رایج گاز و ترمز و کلاچ را مطالعه کنید.
جعبه‌دنده و وظیفه انتقال مناسب
در خودروهای دستی یا اتوماتیک، گیربکس وظیفه انتقال نیرو از موتور به چرخها را دارد. فرایند انتقال نیرو موجب میشود که دنده خودرو عوض شود و همچنین خودرو در جهت دلخواه حرکت کند. بااین‌حال اگر جعبه‌دنده شما ضعیف و خراب است، بایستی حتماً تعمیر شده و یا به طور کامل تعویض شود. گرچه این اتفاق قطعاً به مذاق شما خوش نمیآید، اما ما در ادامه نکاتی را مطرح خواهیم کرد که با لحاظ‌کردنشان میتوانید از ایجاد برخی مشکلات پیشگیری کنید.
چگونه میتوان عمر جعبه‌دنده را افزایش داد
با انجام موارد زیر میتوانید عمر جعبه‌دنده و سیستم انتقال خود را افزایش دهید:
۱. روغن گیربکس را به طور منظم بررسی کنید
روغن گیربکس به خنک و روان شدن آن کمک کرده و نیرو و فشار منتقل میکند و همچنین مانع خشکی و گیرکردن سیستم جعبه‌دنده میشود؛ بنابراین یکی از راه های اصلی افزایش طول عمر گیربکس این است که روغن جعبه‌دنده را به طور منظم بررسی کنید. روغن گیربکس ممکن است با گذر زمان کم شده یا حاوی مقداری ناخالصی باشد. اگر این اتفاق رخ دهد، مشکلات رایجی از جمله گرمای بیش از حد، ممکن است رخ دهند. بااین‌وجود، درصورتی‌که زمان مناسب برای تعویض روغن یا افزایش آن را بدانید، میتوانید از گرمای بیش از حد پیشگیری کنید.
حال ممکن است برای شما این سؤال پیش بیاید که چند وقت یکبار بایستی روغن گیربکس را چک کنید؟ بهتر است هر ماه یکبار روغن را بررسی کنید تا از سطح و وضعیت آن مطمئن شوید. میله اندازه گیری را بردارید و سطح روغن جعبه‌دنده را بررسی کنید، و اگر به‌جای قرمز شفاف رنگ مات داشت، پس روغن خراب است و بایستی تعویض شود. با این تفاسیر اگر بوی روغن نیز بد شده باشید، ممکن است نشانه خراب بودن آن و لزوم تعویضش باشد.
سنسور دمای خنک‌کننده نقشی حیاتی در حفظ دمای موتور و عملکرد بهینه آن دارد؛ بنابراین باید خرابی آن را جدی گرفت و پیش از آنکه خرابی سنسور مشکلاتی جدی برای خودمان یا خودرومان ایجاد کنند، نسبت به تعمیر آن اقدام کرد. برای اینکه بدانید خرابی سنسور دمای خنک‌کننده خودرو چه علائمی دارد، مقاله علائم خرابی سنسور دمای خنک‌کننده چیست؟ را مطالعه کنید.
۲. از روغن سینتتیک (مصنوعی) استفاده کنید
روغن گیربکس سینتتیک به دلایل بسیاری نسبت به یک روغن معمولی ارجحیت دارد. برای آغاز، یک روغن مصنوعی برای مقاومت در برابر سرما، گرما، اکسیداسیون و برشزنی بهتر است. همچنین گرما ممکن است ترکیبات آلی یک روغن معمولی را تجزیه کند و از مقدار آن بکاهد. فلذا اگر می خواهید که جعبه‌دنده شما عمر طولانی تری داشته باشد، روغن مصنوعی بهترین انتخاب است. روغن مصنوعی مقاوم در برابر حرارت به فرایند به تأخیر انداختن کهنگی کمک میکند تا همچنان عملکرد بهتری از جعبه‌دنده را در طول زمان شاهد باشید.
تعداد زیادی از تولیدکنندگان در حال حاضر روغن های معمولی را با روغن های سینتتیک جایگزین می کنند تا اطمینان حاصل کنند که خودرو تحت‌تأثیر عناصر خاصی قرار نمی گیرد. در همین راستا، شایان‌ذکر است که روغن بی کیفیت می تواند آسیب جدی به جعبه‌دنده و سایر قطعات خودروی شما وارد کند.
۳. هر ۳۰۰۰۰ مایل (هر مایل به تقریب ۶/۱ کیلومتر است) روغن گیربکس را چک کنید
اگر گیربکس خودروی خود را به طور منظم چک کنید، میتواند تا ۳۰۰۰۰۰ مایل دوام بیاورد. دلیل آن با این واقعیت مرتبط است که سیستم انتقال آن تا حدود ۱۰۰۰۰۰ مایل خراب نمی شود. این بدان معنی است که اگر شما تمایل دارید سالانه در حدود ۱۰ تا ۱۵ هزار مایل رانندگی کنید، سیستم ممکن است ۷ سال دوام بیاورد. با این مقدمه بایستی اشاره کنیم که راه دیگر برای افزایش طول عمر سیستم انتقال این است که آن را هر دو سال یا ۳۰۰۰۰ مایل یکبار سرویس کنید. در طول فرایند سرویس، مؤثرترین کار این است که روغن گیربکس را تعویض کنید. براین‌اساس مایع قدیمی از گیربکس خارج شده و کفه روغن تمیز می شود. همچنین بهتر است فیلتر روغن را پیش از اضافه‌کردن روغن جدید تعویض کنید، چرا که با این کار آلودگی ها کمتر وارد روغن می شوند و عملکرد آن بهبود می یابد.
۴. از یک فیلتر خارجی استفاده کنید
ممکن است با تعویض فیلتر روغن گام اصلی را برداشته باشید، اما با اضافه‌کردن یک فیلتر بیرونی به خطوط خنک کننده نیز میتوان میزان کثیفی و آلودگی روغن را کمتر و کمتر کرد. این فرایند به این دلیل است که فیلتر داخل ممکن است نتواند تمام ذرات را دفع کند، بنابراین وجود یک فیلتر خارجی کمک بسیاری به بهبود عملکرد گیربکس می کند. در نهایت با این کار آلودگی های بیشتری به دام می افتند و روغن سیستم انتقال نیز تاحدامکان تمیز می ماند و روغن گیربکس نسبت به حالتی که تنها یک فیلتر از آن محافظت می کند، به‌مراتب بیشتر عمر می کند.
مبدل کاتالیستی وظیفه بی‌اثر کردن گازهای سمی که ناشی مصرف سوخت خودرو هستند را دارد. ازاین‌رو این وسیله نقش به سزایی در پاکیزگی هوا و محیط‌زیست موجودات زنده دارد. اگر می‌خواهید بدانید که کاتالیزور خودروی شما سالم است یا خراب، مقاله چگونه تشخیص دهیم که کاتالیزور خودرویمان سالم است؟ را مطالعه کنید.
۵. سیستم خنک کننده را به‌درستی نگهداری کنید
رادیاتور ماشین شما که وظیفه خنک‌کردن ماشین را دارد، میتواند از واردشدن آسیب به گیربکس پیشگیری کند. درصورتی‌که رادیاتور شما در خودرو کار میکند، بهتر است هر دو سال یکبار آن را بررسی کنید و از سلامت آن مطمئن شوید. این بررسی های نگهداری شامل بازرسی سطوح روغن خنک کننده، تعویض به‌موقع ضد یخ و بازرسی شیلنگ ها و تسمه ها میشود. همچنین بررسی های دیگری نیز وجود دارد که شامل افزایش فشار درپوش رادیاتور و بررسی ترموستات می شود. اگر شما در مکان های گرم رانندگی می کنید و یا خودروی شما به طور مداوم بارهای سنگین حمل می کند، استفاده از یک کولر در سیستم انتقال میتواند بسیار کمک‌کننده باشد.
۶. خوب رانندگی کردن را تمرین کنید
بسیار مهم است که خودروی خود را با آرامش هدایت کنید؛ به‌ویژه پس از استارت زدن در یک‌هوای سرد، چرا که روغن گیربکس در سرما غلیظ تر است و اگر به‌خوبی از بالابه‌پایین حرکت نکند، میتواند اصطکاک ایجاد کند و به سیستم گیربکس شما آسیب بزند. علاوه بر این، سیستم انتقال نیاز دارد تا گرم شود و درصورتی‌که به‌خوبی گرم نشود، فشار زیادی به آن وارد میآید؛ بنابراین نکته مهم این است که حتماً پیش از گرم‌شدن گیربکس، خودروی خود را حرکت ندهید. اگر در هوای سرد قرار دارید، ماشین را در حالت خلاص قرار دهید. هنگامی که دور موتور کاهش یافت (و معمولاً به یک رسید)، می توانید خودرو را حرکت دهید. علاوه بر رانندگی آرام، میتوانید هنگام پارک کردن در مسیرهای شیب‌دار از ترمز اضطراری استفاده کنید و در هنگام رانندگی از تکیه دادن دست خود به دسته دنده خودداری کنید.
۷. در هنگام تعویض دنده مراقب باشید
گیربکس خودرو بسیار ظریف است و در صورتی به‌درستی دنده را تعویض نکنید، ممکن است آسیب ببیند. برای مثال، اگر هنگام رانندگی تصادفاً ماشین را به عقب برگردانید و یا قبل از توقف کامل خودروی خود را پارک کنید، به گیربکس آسیب وارد میشود. با گذشت زمان، این نوع رفتارها می تواند باعث فرسودگی و شکستگی گیربکس شما شود و خرابی مکانیکی را در بر خواهد داشت. همچنین زمانی که اتومبیل شما در حال حرکت است، هرگز به دنده پارک یا دنده عقب نروید و منتظر بمانید تا خودرو کامل متوقف شود.
مضاف بر این، هنگام پارک کردن در مسیرهای شیب‌دار، باید از ترمز دستی خود استفاده کنید. با این که اکثر خودروهای اتوماتیک دارای یک پال (نوعی پین) هستند که از حرکت آنها به سمت عقب در سطوح شیب‌دار جلوگیری میکند، این پین چندان محکم نیست و درصورتی‌که از ترمز دستی خود استفاده نکنید، ممکن است فرسوده شود و در نهایت بشکند؛ بنابراین اگر هنگام ایستادن در سطوح شیب‌دار از ترمز دستی خود استفاده کنید، گیربکس شما تا حد زیادی از فرسایش و نابودی در امان میماند.
جابه‌جایی لاستیک خودرو باید به‌صورت منظم و معمولاً پس از پیمودن ۸۰۰۰ الی ۱۲۰۰۰ کیلومتر انجام شود. برای این جابه‌جایی دلایل مهمی وجود دارد. مقاله جابه‌جایی لاستیک | چرا باید لاستیک‌ها را جابه‌جا کنیم، درباره اینکه بهتر است لاستیک‌های جدید یا سالم‌تر را در جلو یا عقب خودرو قرار دهید و دلایل جابه‌جایی لاستیک و نقش آنها در ایمنی خودرو صحبت می‌کنیم.
سخن پایانی
در این مقاله از مجله رینگو تلاش کردیم راههای مختلفی برای نگهداری گیربکس و پیشگیری از خرابی آن معرفی کنیم. به همین منظور در ابتدا چیستی گیربکس و دلیل ضرورت وجود آن شرح دادیم تا مخاطبان گرامی با شیوه کار این قطعه مهم از خودرو آشنایی پیدا کنند. سپس چند روش نگهداری گیربکس و سیستم انتقال را به‌تفصیل شرح دادیم که در صورت دقت و عمل به آنها، میتوانید از واردشدن هزینه های هنگفت به گیربکس و خرابی سایر قطعات خودرو پیشگیری کنید. امیدواریم از مطالعه این نوشته نهایت بهره را برده باشید.
در مجله رینگو بیشتر بخوانید:
- عملکرد بوق خودرو و روش های عیب یابی آن
- علت لرزش فرمان اتومبیل هنگام ترمزگیری
- قفل رینگ چیست و چه کاربردی دارد؟
- مشکلات بخاری در هوای سرد و راهنمای کامل حل آنها برای روزهای سرد و یخبندان
- دلایل روغن کم کردن ماشین چیست و علائم آن را چطور باید تشخیص داد؟
- نحوه تعویض سنسور اکسیژن | راهنمای گام‌به‌گام این کار
- یاتاقان چیست؟ همه چیز درباره این قطعه کاربردی!
- قالپاق چیست؟ | همه چیزهایی که باید درباره قالپاق ماشین و مراقبت از آن بدانید
- دیفرانسیل خودرو چیست؟
- کار کرد کیسه هوا چیست؟ | نجات‌دهنده لحظات مرگ‌وزندگی را بشناسید
- دلکو (Distributor) چیست و چه وظیفه‌ای در سیستم جرقه زنی (احتراق) خودرو بر عهده دارد؟
- دلایل خرابی ناگهانی بلندگو خودرو چیست؟
- علائم تسمه دینام خراب چیست؟
- باورهای غلط درباره استفاده از کولر خودرو و فوت و فن خنک نگه داشتن کولر خودرو
- جعبه فرمان خودرو در خودرو چیست؟ آشنایی با وظایف و انواع آن
- انواع دیسک ترمز
- نشانه هایی برای لزوم بازرسی ترمز خودرو
- سیستم ترمز ضد قفل یا ABS و هرآنچه درباره آن باید بدانید
- مشکلات کمک فنر خودرو
- زوایای چرخ به چه معنا است؟ آشنایی با زوایا و تراز چرخها
- چرا چراغ چک خودرو روشن میشود؟
- تذکراتی در مورد باطری به باطری کردن ماشین
- پنج نشانه خرابی بلبرینگ های چرخ عقب و جلوی ماشین
- علل لرزش خودرو چیست؟
- نحوه تعویض وایر شمع خودرو
- بهترین و مناسب‌ترین لاستیک برای خودروی پژو ۲۰۷
- پمپ روغن چگونه کار میکند؟
- موتورشویی خودرو | راهنمای و بررسی کامل این کار
