تکنیک های رانندگی آفرود | آموزش و نکات ایمنی آن

20 اسفند 1401

0 2,825 خواندن این مطلب 9 دقیقه زمان میبرد

کسانی که عاشق رانندگی و هیجان آن هستند، حتماً به این فکر کرده‌اند که آفرود سواری را تجربه کنند و تکنیک‌های آن را یاد بگیرند. آفرود یکی از جذاب‌ترین رشته‌های اتومبیل‌رانی است. هرچند داشتن یک خودروی آفرودی مناسب لازمه کار آفرود سواری است اما صرفاً داشتن ماشین مناسب و تجهیزات، کافی نیست. در واقع مثل دیگر رشته‌های ورزشی، آفرود سواری هم نیاز به آموزش دارد. در این مطلب از مجله رینگو تبدیل به آموزش چند تکنیک مهم از تکنیک‌های رانندگی آفرود و نکات ایمنی این ورزش جذاب می‌پردازیم. برای اینکه تجربه‌ای ایمن و پرهیجان بسازید این مطلب را از دست ندهید.

آفرود چیست و خودرو آفرود چه ویژگی‌هایی دارد؟

آفرود (Off-roading) یک رشته ورزشی است که در آن افراد با خودرو، موتور و دوچرخه از مسیرهای سخت مانند مسیرهای گلی، تپه‌های شنی یا ماسه‌ای، رودخانه، باتلاق، ساحل و… عبور می‌کنند.

برای رانندگی آفرود لازم است که در قدم اول خودرو مناسب انتخاب کنید. رانندگی در مناطق ناهموار و عبور از تپه‌های شنی و یا گل‌ولای کار هر ماشین شاسی بلندی نیست و باید از خودروهای مخصوص استفاده کرد. خودروهای شاسی بلندی که سیستم فنربندی و موتوری تقویت شده دارند و مناسب عبور از مسیرهای سخت هستند. علاوه بر ارتفاع زیاد و موتور قوی، ماشین‌های آفرود نیاز به تایرهای مخصوص دارند که در گل‌ولای گیر نکنند. خودروهایی مانند: سوزوکی جیمنی یا سامورایی، جیپ کا ام، لندرور دیفندر نیم تن یا سه تن، جیپ صحرا، پاژن، پاترول، جیپ آهو، نیسان رونیز ، شورلت بلیزر، تویوتا سری 40، تویوتا سری 60، تویوتا سری 70، تویوتا سری 80، تویوتا سری 100، تویوتا سری 200، تویوتا اف جی، تویوتا پرادو، میتسوبیشی پاجیرو، کیا سورنتو و … مناسب رانندگی آفرود هستند.

تجهیزات اصلی آفرود سواری

بعد از مطمئن شدن از سلامت فنی خودرو و تهیه یک برنامه‌‌ریزی مناسب برای شروع سفر، لازم است که تجهیزات لازم و ضروری برای آفرود سواری را هم آماده کنید و همراه خود داشته باشید:

سوخت اضافه: آفرود سواری یک سفر غیرقابل‌پیش‌بینی است، پس لازم است که حتماً در این سفر سوخت کافی همراه داشته باشیم. همچنین به‌همراه‌داشتن پمپ سیفونی، برای انتقال بنزین از دبه به باک خودرو بسیار ضروری و مهم است که خیلی از افراد به آن توجه نمی‌کنند.

جعبه کمک‌‌های اولیه: برای آفرود سواری جعبه کمک‌های اولیه را فراموش نکنید. البته قبل از سفر باید نحوه کار با لوازم کمک‌های اولیه را یاد بگیرید. علاوه بر جعبه کمک‌های اولیه به‌همراه‌داشتن کپسول آتش‌نشانی هم برای سفرهای آفرود لازم و ضروری است.

تجهیزات پنچرگیری: حتی برای سفرهای معمولی لازم است وسایل لازم برای پنچرگیری را همراه داشته باشیم اما همراه داشتن تجهیزات پنچرگیری در سفرهای آفرودی و دور از شهر اهمیت بیشتری دارد.

وینچ: وینچ در آفرود سواری بسیار کاربرد دارد و برای جابه‌جایی و کشش خودرو در مسیرهای سخت و ناهموار استفاده می‌شود. در واقع از وینچ برای زمانی که خودرو در برف، باتلاق و یا مسیرهای شنی گیر می‌کند، استفاده می‌شود. پس قطعاً این وسیله از مهم‌ترین وسایلی است که باید همراه خود داشته باشید.

پمپ باد: در آفرود سواری، برای عبور از بعضی مسیرها لازم است برای کاهش باد لاستیک‌های خودرو اقدام کنید. برای این کار لازم است همراه خود کمپرسور (پمپ باد) داشته باشید تا در مواقع ضروری باد تایرها را کاهش یا افزایش دهید.

جک: جک‌های لیفت (HI-LIFT) وسیله‌ای است که به بلندکردن خودرو کمک می‌کند. در سفرهای آفرودی ممکن است در شرایطی قرار بگیرید که لازم باشد خودرو را بلند کنید. این کار با استفاده از جک‌های معمولی یا جک‌های بادی انجام می‌شود؛ بنابراین چه در مسیرهای برفی چه در کویر و بیابان لازم است این وسیله ضروری را همراه خود داشته باشید.

تسمه: یکی از مهم‌ترین ابزارهای نجات خودروهای آفرود برای زمانی که در مسیرهای نامساعد گیر می‌کنند، تسمه است. این وسیله مهم جای کمی را اشغال می‌کند، اما در هنگام گیرافتادن خودرو کمک بزرگی برای نجات شما خواهد بود؛ پس هرگز آن را فراموش نکنید.

تجهیزات روشنایی: به همراه بردن تجهیزات روشنایی از ملزومات سفر آفرود است. استفاده از چراغ‌قوه موبایل، باعث تمام شدن شارژ گوشی می‌شود و استفاده از آن به‌جای چراغ‌قوه اشتباه بزرگی است و لازم است حتماً همراه خود چراغ‌قوه داشته باشید.

وافل برد: وافل برد، نردبان شن، سند لدر و یا سند پلیت، نام‌های وسیله‌ای است که از آن برای نجات خودرو در زمانی که در برف، گل‌ولای و یا شن گیرکرده است، استفاده می‌شود. این وسیله با ایجاد یک سطح محکم و ایجاد اصطکاک مناسب خروج ماشین از موانعی که در آن گیرکرده است را آسان می‌کند.

مهم‌ترین تکنیک‌های رانندگی آفرود

برای یک تجربه خوب هنگام آفرود سواری، باید نکات ایمنی را رعایت کنید، تجهیزات لازم را به همراه داشته باشید و تکنیک‌های رانندگی آفرود را یاد بگیرید. در ادامه به بررسی چند مورد از این تکنیک‌ها می‌پردازیم:

رانندگی در گل‌ولای

زمانی که برای آفرود سواری می‌روید ممکن است به مسیرهایی برخورد کنید که انباشته ازگل و لای هستند، اگر مجبور به عبور از آن هستید، با سرعتی ثابت و بدون اینکه ترمز کنید به حرکتتان ادامه دهید. کم‌وزیاد کردن سرعت خودرو و یا ترمز کردن باعث ازبین‌رفتن لایه سخت زمین می‌شود و در نتیجه باعث فرورفتن خودرو خواهد شد. دقت کنید که در مناطق باتلاقی و گل‌آلود هر چه به لایه‌های زیرین بروید، زمین نرم‌تر است. پس اگرچند ماشین هستید از همان مسیری که ماشین قبلی حرکت کرده است، حرکت نکنید زیرا لایه سخت از بین رفته است و لایه‌های زیرین که نرم‌تر هستند شما را دچار مشکل خواهند کرد.

اگر با رعایت تمام نکات مهم، بازهم خودرو شما در گل‌ولای گیر کرد، پدال گاز را فشار ندهید چون وقتی ماشین در گل‌ولای گیرکرده باشد با فشار دادن گاز به‌جای حرکت روبه‌جلو، ماشین بیشتر فرومی‌رود و این کار فقط اوضاع را بدتر می‌کند. در این شرایط خونسردی‌تان را حفظ کنید و به بررسی وضعیت ماشین بپردازید. اگر شاسی ماشین در گل‌ولای فرورفته است، لازم است که با استفاده از جک بادی و یا جک معمولی (که بر روی تخته چوب یا سطح فلزی قرار می‌دهید) اقدام به بالا آوردن ماشین کنید.

اگر در نزدیکی شما درخت و یا صخره وجود دارد با استفاده از وینچ اقدام به درآوردن ماشین از گل‌ولای کنید. اگر درخت یا صخره نبود باید با استفاده از چوب، زیرپایی خودرو، علف‌های خشک، قلوه‌سنگ‌هایی که نوک‌تیز نیستند و یا هر چیزی که گل را محکم‌تر و به خارج کردن ماشین از گل‌ولای کمک می‌کند، استفاده کنید. چوب، سنگ و … را به اطراف لاستیک‌های جلو و در صورت داشتن سنگ و چوب و… به مقدار کافی، آن‌ها را در زیر هر ۴ لاستیک قرار دهید. سپس به کمک آن‌ها سطح محکمی برای رهایی ماشین ایجاد کنید. درصورتی‌که عمق فرورفتگی زیاد نباشد، می‌توانید با بستن یک‌تکه چوب به لاستیک ماشین به خروج ماشین کمک کنید.

بالارفتن از شیب‌های زیاد در کویر

بالارفتن از تپه‌های شنی در کویر و تماشای منظره فوق‌العاده زیبای کویر لذت زیادی دارد. اما برای بالارفتن از تپه‌های شنی نیاز به تمرین و کسب مهارت دارد.

قبل از بالارفتن از شیب‌های ماسه‌ای و شنی باید باد لاستیک‌ها را کم کنید و باتوجه‌به راهنمای خودرو فشار باد را تنظیم کنید. برای عبور از شیب تند باید مستقیم حرکت کنید و نه مایل. همچنین در طول مسیر تا جایی که ممکن است گاز بدهید و ترمز نکنید تا نقطه‌ای که از شیب رد شوید.

پایین آمدن از سراشیبی‌های ماسه‌ای

توجه کنید که بعد از بالارفتن از شیب زیاد، اگر تصمیم به بازگشت گرفتید، دور نزنید بلکه با دنده عقب به پایین برگردید.

حالا اگر قصد پایین آمدن از تپه‌های شنی به صورت مستقیم را دارید، دنده را در حالت سنگین (پایین‌ترین دنده‌ای که دارید) قرار دهید و فرمان را محکم و مستقیم نگه دارید و با حداقل سرعت به‌آرامی به سمت پایین حرکت کنید. توجه کنید که تا پایان مسیر ترمز نکنید.

رانندگی در شن‌های روان

گفتیم که برای عبور از مسیرهای باتلاقی نباید روی خطوط لاستیک ماشین جلویی حرکت کنید اما هنگام رانندگی در مناطق شنی باید روی خطوطی حرکت کنید که ماشین قبلی از آن عبور کرده است. زیرا حرکت خودرو قبلی باعث سفت شدن و کوبیده شدن زمین شده و عبور را برای شما راحت می‌کند.

همچنین در مناطق شنی مانند مسیرهای گل‌ولای و باتلاقی، تا جایی که ممکن است نباید ترمز گرفت. ترمز گرفتن باعث جمع‌شدن تلی از شن در جلوی لاستیک می‌شود و ممکن است باعث گیرافتادن ماشین در شن بشود.

رانندگی آفرود |آفرود زمستانی

هرچند آفرود در زمستان جذابیت‌های زیادی دارد اما خطرناک‌تر از فصل‌های دیگر است و نیاز به تجهیزات و مهارت بیشتری دارد. علاوه بر لباس گرم مناسب، لازم است زنجیرچرخ، بیلچه، طناب و تسمه، پارو، وافل برد، مواد آتش‌زا و GPS را همراه خود داشته باشید.

رانندگی در مسیرهای برفی نیازمند دقت بیشتری است. در این مسیرها باید به شکلی رانندگی کنید که نه خودرو دچار لغزش شود و نه در برف‌گیر کند. برای شروع رانندگی در جاده‌های برفی و لغزنده باید دنده سنگین را انتخاب کنید و سپس قفل‌های دیفرانسیل را درگیر کنید تا چرخ‌های ماشین دچار هرزگردی نشوند. علاوه بر این می‌توانید از سیستم کنترل کشش (TCS) استفاده کنید. وظیفه سیستم کنترل هرزگردی یا سیستم کنترل کشش این است که با محدودکردن قدرت منتقل شده به چرخ‌ها، از هزرگردی چرخ‌ها و در نتیجه لغزش چرخ‌ها در مسیرهای لغزنده جلوگیری کند. درواقع در مسیرهای برفی و لغزنده، زمانی که چسبندگی از دست می‌رود، چرخ‌ها دچار لغزش و لیز خوردن می‌شوند، در این وضعیت، سیستم کنترل کشش به کمک راننده می‌آید.

اگر در مسیرهای لغزنده و برفی لازم است از سراشیبی پایین بیایید، باید بسیار محتاطانه رانندگی کنید. در این وضعیت اگر خودرو شما مجهز به سیستم ترمز ABS است، احتمال سرخوردن کمتری وجود دارد زیرا ABS از سرخوردن چرخ‌ها موقع ترمزگیری جلوگیری می‌کند اما اگر خودرو شما مجهز به ABS نیست، باید با استفاده از تکنیک ترمزهای پی‌درپی از قفل شدن چرخ‌ها و لغزش جلوگیری کنید.

همچنین همان‌طور که برای گیرکردن خودرو در گل‌ولای توضیح دادیم، درصورتی‌که خودرو شما در برف‌گیر کرد، باید میزان فشار باد لاستیک‌ها را کم کنید و سپس به‌وسیله وافل برد و یا لاستیک‌های زیرپایی خودرو و یا هر وسیله‌ای که در اختیار دارید و اصطکاک لازم را ایجاد می‌کند، استفاده کنید. همچنین می‌توانید به‌وسیله پارو، مسیر را برای حرکت خودرو از برف خالی کنید.

توصیه‌های ایمنی آفرود سواری

گاهی با وجود رعایت تمام نکات ایمنی و حرفه‌ای بودن افراد، بازهم موانعی به وجود می‌آید که آفرود سواران را دچار مشکل کند. آفرود که به آن بیراهه سواری می‌گویند، کاملاً غیرقابل‌پیش‌بینی است و تفریح و ورزشی نیست که به‌تنهایی انجام شود؛ بنابراین هیچ‌وقت به‌تنهایی به آفرود سواری نروید.
آهسته رانندگی کردن و یا با سرعت یکنواخت و ثابت حرکت کردن (به‌غیراز مسیرهایی که برای عبور از آن‌ها سرعت زیاد لازم است) یکی از مهم‌ترین نکاتی است که در تمام طول سفر باید به آن توجه شود.
در آفرود سواری نباید از موانع بی‌توجه عبور کنید. مثلاً تنها زمانی از رودخانه عبور کنید که مجبور به عبور هستید و مسیر رودخانه را بررسی کرده‌اید.
در تمام سفر باید حواستان به نشانه‌های دستگاه اندازه‌گیری ماشین باشد.
به نحوه گرفتن فرمان خودرو توجه کنید و انگشتان و یا دستتان را داخل فرمان خودرو قرار ندهید، زیرا ممکن است در صورت برخورد ماشین با یک مانع، فرمان دچار چرخش ناگهانی شود و انگشت یا دستتان آسیب ببیند.
مسیر و نشانه‌هایی که در طی مسیر هستند مثل: کوه‌ها، درختان و… را به‌خاطر بسپارید تا در زمان بازگشت دچار مشکل نشوید.

سخن آخر

ایران پر از مناطقی است که برای علاقه‌مندان به آفرود بسیار جذاب و هیجان‌انگیز است. کویر یکی از بهترین مکان‌ها برای تجربه آفرود سواری است. در ایران کویرهای زیادی وجود دارد که مناسب آفرود سواری هستند. مناطقی مانند: کویر ابوزید آباد، کویر ریگ زرین، کویر مرنجاب، کویر ورزنه، کویر مصر و کویر کاراکال. علاوه بر این کویرها جزیره کیش هم به‌خاطرداشتن دشت‌های ماسه‌ای محل مناسبی برای آفرود سواری است.

پس با رعایت نکات ایمنی و به‌خاطر سپردن تکنیک‌های مهم رانندگی آفرود، به این تفریح جذاب و ماجراجویی در طبیعت بپردازید و در کنار هیجان از آرامشی که در مناطق بکر و دور از زندگی شهری است لذت ببرید. در نهایت هنگام سفر به طبیعت و آفرود سواری توجه داشته باشید که زندگی همه ما وابسته به طبیعت است پس باید مراقب آن باشیم و از هرگونه آسیب به آن خودداری کنیم.

شما تاکنون هیجان آفرود را تجربه کرده‌اید؟ ما در تیم رینگو همیشه مشتاق شنیدن حرف‌های شما هستیم. همچنین می‌توانید با کمک متخصصان ما بهترین تایرها را برای آفرود انتخاب کنید.